Neşeli Bilgi Köşesi Yazılar

Kur’ân‑ı Kerîm’de “Akıl” Kavramı: Kaç Kez Geçiyor ve Neden Önemli? Merhaba sevgili okur — bugün, belki de çoğumuzun yüzeysel bildiği ama gerçekten düşündüğümüzde derin manalar taşıyan bir soruya eğileceğiz: Kur’ân’da “akıl” kelimesi kaç kere geçiyor? Bu sorunun cevabını ararken, aynı zamanda “niçin akıl vurgulanıyor?”, “akıl üzerinden ne mesaj veriliyor?” gibi sorulara da birlikte bakacağız. Kur’ân’da “Akıl / Aklı Kullanmak”: Sayısal Gerçekler Arapça “عقل” kökünden gelen ve “akletmek, düşünmek, idrak etmek” anlamlarını taşıyan kelimelerle ilgili olarak — yani sadece “akıl” tekil sözcüğü değil — yapılan analizlere göre Kur’ân’da bu kökten türetilmiş fiiller toplamda 49 kez yer alıyor. ([corpus.quran.com][1]) Bu kullanım genellikle,…

Geceye Meftun Ne Demek? Bir Hikâye Üzerinden Anlatılacak Derin Bir Anlam Gece, her zaman biraz gizemli olmuştur. Gökyüzündeki yıldızlar, karanlıkla sarılmış sokaklar, yavaşça sarmalanan hava… Hepsi, bazen yalnızca bir anı hatırlatan bazen de bir düşünceyi uyandıran bir şeyler sunar. Ancak, geceyi derinlemesine hissetmek, ona meftun olmak… İşte bu başka bir şeydir. Bugün size, geceye meftun olmanın ne demek olduğunu bir hikaye aracılığıyla anlatacağım. Hem de bir çiftin gözünden, birbirlerine ne kadar farklı bakmalarına rağmen, aynı gecede buldukları anlamı keşfedeceğiz. Belki de, en çok aradığımız şeyin, aslında geceyi nasıl hissettiğimiz olduğunun farkına varacağız. Geceye Meftun Olmak: Bir Hikâye Ayhan, bir iş…

Selam dostlar — bugün birlikte, insan vücudunun görünmez biyokimyasını, kanımızda dolaşan kimyasal ipuçlarını ve bunları güncel tıbbın nasıl kullandığını merak eden bir arkadaş gibi konuşacağız. “Biyokimyasal testler nelerdir?” diye düşündüğümüzde, bu testlerin sadece laboratuvarda yapılan rutin kan tahlilleri olmadığını; aslında vücudumuzun iç dünyasına dair derin anlamlar taşıdığını göreceğiz. Hadi gelin, bu testlerin köklerini, bugün nerede durduğunu ve gelecekteki potansiyel etkilerini birlikte keşfedelim. Biyokimyasal Testlerin Kökleri: Neden Başladı ve Ne Amaçlandı? Biyokimya bilimi, canlı organizmalardaki kimyasal süreçleri anlamayı amaçlar. Vücudumuzda gerçekleşen metabolizma, enzim reaksiyonları, hormon salgıları, besinlerin yakılması gibi süreçleri izlemek — bu testlerin temel hedefiydi. İlk biyokimyasal testler, basit kan…

Alaka Nedir TDV? Farklı Yaklaşımlarla Derinlemesine Bir İnceleme Hepimiz hayatın farklı alanlarında birbirimize bağlanırız; bazen bir konu, bazen bir insan, bazen de bir duygu bizi birbirimize yakınlaştırır. Bu bağın, tıpkı ilgi ve alakayı anlamak gibi, pek çok farklı yorumu ve bakış açısı vardır. Bugün, alaka kavramına, özellikle Türkiye Diyanet Vakfı (TDV) perspektifinden bakacağız ve bu konuda farklı yaklaşımları masaya yatıracağız. Erkeklerin objektif ve veri odaklı bakış açıları ile kadınların daha duygusal ve toplumsal etkilerle şekillenen bakış açılarını karşılaştırarak, “alaka”yı farklı açılardan ele alacağız. Tabii ki, siz de görüşlerinizi yorumlarda paylaşmayı unutmayın, çünkü bu konu tam da fikir alışverişi yapmaya uygun!…

Çift Irklı Ne Demek? Toplumsal Yapılar ve Bireylerin Etkileşimi Üzerine Bir İnceleme Toplumları anlamaya çalışan bir araştırmacı olarak, her bir bireyin toplumsal yapılarla olan etkileşimini dikkatle gözlemlemek gerekir. İnsanlar, çoğu zaman kendi kimliklerini sadece kişisel deneyimlerinden değil, aynı zamanda içinde yaşadıkları toplumsal normlardan, cinsiyet rollerinden ve kültürel pratiklerden de şekillendirirler. “Çift ırklı” olmak da, bu karmaşık yapının bir parçasıdır. Peki, “çift ırklı” ne demek? Bir birey ya da toplum, iki farklı ırka ait olduğunda, kimlik ve aidiyet duygusu nasıl şekillenir? Toplumsal normlar ve kültürel pratikler, çift ırklı kimliklerin oluşumunda nasıl rol oynar? Bu yazıda, toplumsal yapıların ve bireylerin etkileşimini, cinsiyet…

Çekiş Antrenmanı Hangi Bölgeler? Bir Edebiyatçının Gücü ve Denge Üzerine Düşünceleri Kelimenin gücüyle kasın direncini aynı cümlede hayal etmek, kulağa tuhaf gelebilir. Oysa edebiyat, beden ile ruh arasındaki görünmez çekişi en iyi anlatan alandır. Bir yazar için kalem, bir sporcu için barfiks demiri gibidir; her kelime bir kası, her cümle bir duyguyu çalıştırır. “Çekiş antrenmanı” yalnızca fiziksel bir pratik değildir; aynı zamanda insanın kendi sınırlarını, ağırlıklarını ve dirençlerini tanıma sürecidir. Bu yazıda, çekiş antrenmanının çalıştırdığı bölgeleri yalnızca kas olarak değil, edebi bir anlam evreni olarak ele alacağız. Sırt: Taşımanın ve Dayanmanın Anlatısı Edebiyatın büyük karakterleri, sırtlarında dünyayı taşırlar. Prometheus, insanlığa…

Kağan mı Kağan mı? Bir Felsefi Deneme Filozof Bakışıyla Başlangıç: Adların ve Gerçekliğin Doğası Dil, düşüncelerin ve gerçekliğin kapılarını açan bir anahtardır. Bir isim, yalnızca bir sesi ya da harfleri bir araya getiren bir etiket değildir; aynı zamanda, insanın dünyayı anlamlandırma biçiminin bir yansımasıdır. “Kağan mı Kağan mı?” sorusu, bir dilsel meselenin ötesine geçer. Burada söz konusu olan sadece iki farklı yazım değil, aynı zamanda varlığın, anlamın ve kimliğin doğası üzerine derin bir tartışmanın kapısını aralamaktır. İsimlerin, bir toplumun kültürel yapısını ve bireylerin varoluşlarını nasıl etkileyebileceğini anlamak, etik, epistemoloji ve ontoloji çerçevesinde ele alınabilir. Bu yazıda, felsefi bir bakış açısıyla…

Seddetmek Ne Demek? Ekonomik Bir Perspektif Kaynakların Sınırlılığı ve Seçimlerin Sonuçları: Bir Ekonomistin Girişi Ekonomi, kaynakların sınırlı olduğu bir dünyada, bu kaynakların en verimli şekilde nasıl kullanılacağını anlamaya çalışan bir disiplindir. Her seçim, belirli bir kaynağın kullanılmasını, dolayısıyla başka bir kaynağın kullanılmamasını ifade eder. Bu seçimler, hem bireylerin hem de toplumların refahını şekillendirir. Bugün, dilimize yerleşmiş ve ekonomik anlamlar taşıyan bir kelimeyi ele alacağız: Seddetmek. Türkçede genellikle “engellemek” veya “yasaklamak” anlamında kullanılan seddetmek kelimesi, ekonomi perspektifinden daha derin bir anlam taşır. Bu yazıda, seddetmek kelimesinin piyasa dinamikleri, bireysel kararlar ve toplumsal refah üzerindeki etkilerini inceleyeceğiz. Özellikle, kaynakların sınırlı olduğu bir…

Rumi Takvime Göre Yılbaşı Ne Zaman? Öğrenmenin Dönüştürücü Gücü ve Eğitimde Zaman Algısı Eğitim, sadece bilgi aktarmakla sınırlı kalmaz; aslında bir insanın dünyayı anlama, yorumlama ve ona yön verme biçimini de dönüştürür. Öğrenme süreci, her bireyin zihinsel ve duygusal olarak büyümesine olanak tanır. Bir eğitimci olarak, her zaman öğrenmenin gücüne inanmış ve onun insanları daha iyiye götürebileceğine olan inancımı pekiştirmişimdir. Bugün, yıllık döngüler ve zaman anlayışımızı derinlemesine ele alarak, öğrenmenin pedagojik etkilerini tartışacağımız bir yazıya başlıyoruz. Rumi Takvimi ve Yılbaşı Rumi takvimi, özellikle İslam dünyasında yerleşik olan Hicri takvimin bir parçası olarak kabul edilir. Ancak, Rumi takvimi, yalnızca tarihi kayıtlara…

Rize Kalkandere Hangi Türk Boyundan? Antropolojik Bir Bakış Açısıyla Kimlik ve Kültür Antropoloji, kültürlerin, kimliklerin, toplumsal yapılar ve gelenekler üzerinden nasıl şekillendiğini anlamaya çalışan bir disiplindir. Her bir toplum, farklı coğrafyalarda, farklı iklim koşullarında, tarihsel süreçlerin etkisiyle kendine özgü bir kimlik geliştirir. Anadolu’nun çeşitli köy ve kasabalarındaki halklar da bu çeşitliliği yansıtan önemli örneklerdir. Rize’nin Kalkandere ilçesi, bu anlamda antropolojik bir keşif alanı sunan ilginç bir örnektir. Peki, Kalkandere halkı hangi Türk boyundandır? Bu sorunun yanıtı, yalnızca genetik kökenlerle sınırlı kalmayıp, kültürel yapıları, gelenekleri ve toplumsal ritüelleriyle de şekillenen bir anlam taşır. Kalkandere’nin geçmişine doğru yapacağımız bu yolculuk, kültürler arası…