Kargaşa Türkçe mi? Geleceğin Dilinde Duyulan Uğultu Meraklı Bir Giriş: Birlikte Beyin Fırtınası Yapalım “Kargaşa Türkçe mi?” sorusunu ilk duyduğumda, aklımda tek bir sahne belirdi: bildirim seslerinin, yeni kavramların, hızla değişen gündemin birbirine karıştığı bir meydan; ortasında ise biz—geleceğin dilini, düşünme biçimimizi, toplumsal reflekslerimizi tartışan bir halka. Bu yazıyı, gelecekte bu kargaşanın nasıl bir ritme dönüşeceğini merak ettiğim ve sizlerle beraber beyin fırtınası yapmak istediğim için kaleme alıyorum. Samimi bir davet: Gelin, “Kargaşa Türkçe mi?” diye sorarken, aslında hangi geleceği çağırdığımızı birlikte keşfedelim. Kargaşanın Sözlüğü: Yeni Çağın Dil Haritası Kargaşa, çoğu zaman düzensizlik gibi görünür; oysa içten içe bir düzen…
Yorum BırakNeşeli Bilgi Köşesi Yazılar
Nasrettin Hoca’nın Gerçek Adı Ne? Geçmişten Günümüze Bir Yolculuk Tarihçinin Samimi Girişi Bir tarihçi olarak, geçmişin izlerini sürmek her zaman büyüleyicidir. Zaman içinde kaybolan detayları aramak, yerleşik anlamların ötesine geçmek, tarihsel figürleri daha derinlemesine anlamak insanı hem insanlık tarihine hem de bugüne bağlar. Türk halkının gönlünde taht kurmuş olan Nasrettin Hoca, bu figürlerden biridir. Onun fıkraları, zekâsı ve nüktedanlığı, sadece halk arasında değil, tüm dünyada tanınır. Ancak, Nasrettin Hoca’nın gerçek adı sorusu, tarihçiler için hala bir merak konusudur. Gerçek adı neydi ve bu figürün halk arasında nasıl şekillendiğini anlayabilir miyiz? Bu soruya cevap ararken, sadece Nasrettin Hoca’nın kimliğini değil, aynı…
Yorum BırakKaranfil Hangi Hastalığa İyi Gelir? “Her Derde Deva” Masalını Bir Kenara Bırakalım Karanfil (Syzygium aromaticum) söz konusu olduğunda net bir tutumum var: mucize yok, bağlam var. Baharat reyonundan aldığın bir tomurcuğun, klinik tedavilere “alternatif” olmasını bekleyenler, bilimi değil pazarlama hikâyelerini okuyor. Evet, güçlü bir bitki; evet, diş hekimliğinden gıda güvenliğine uzanan etkileri var. Ama her iddia aynı kefeye konamaz. Soruyu doğru soralım: “Karanfil hangi durumlarda, hangi kanıt düzeyiyle işe yarar?” En güçlü kanıt: diş hekimliğinde topikal ağrı kesici/antiseptik destek (eugenol, çinko oksit–eugenol uygulamaları). Laboratuvar düzeyinde geniş antimikrobiyal etki var; ancak insan çalışmalarına çevrim her iddiada güçlü değil. Kan şekeri/metabolizma için…
Yorum BırakKaraim Türkleri Hangi Boydan? Tarihin Tozlu Sayfalarından Gelen Sessiz Bir Miras Bir milletin kim olduğunu anlamak, bazen sadece haritalara ya da tarih kitaplarına bakmakla mümkün değildir. Asıl cevaplar, zamanın ötesinden gelen hikâyelerde, küçük toplulukların kültürlerinde ve unutulmaya yüz tutmuş dillerde gizlidir. İşte bu gizemli halklardan biri de Karaim Türkleri… Adını duyan çok azdır, hikâyesini bilen daha da az. Ama onların geçmişi, Türk tarihinin en renkli ve ilginç sayfalarından birini oluşturur. Kimdir Bu Karaim Türkleri? Karaim Türkleri (ya da Karaylar), tarih boyunca Doğu Avrupa, özellikle de Kırım, Litvanya ve Polonya gibi bölgelerde yaşamış küçük bir Türk topluluğudur. Onları ilginç kılan ise…
6 YorumKarahindibanın Faydaları ve Nasıl Kullanılır? Şifanın Hikâyesiyle Doğaya Yolculuk Bir sonbahar sabahı, küçük bir köyün dar sokaklarında yürüyen iki dost vardı: Elif ve Murat. Biri kalbinin sesini dinleyerek dünyayı anlamaya çalışan bir empati ustasıydı, diğeri ise sorunlara çözüm bulmakta ustalaşmış, hayatı stratejiyle anlamlandıran bir akıl insanı. İkisini bir araya getiren şey ise ne kariyerleri ne de geçmişleri olmuştu. Onları yan yana getiren, toprağın bağrından çıkan küçük bir bitkiydi: karahindiba. — Doğanın Mucizesiyle Tanışma O sabah Murat’ın zihni bir türlü susturamıyordu. Yorgunluk, sindirim sorunları, konsantrasyon eksikliği… Tüm çözümleri araştırmış ama bir türlü istediği sonucu alamamıştı. Elif ise onun derdini gözlerinden okumuştu.…
4 YorumKaragevrek Nedir? Kökeni, Bugünü ve Yarınını Birlikte Okuyalım Her mevsimin kendine özgü bir kokusu vardır ya; bağbozumunun kokusunu duyduğumda aklıma ilk “Karagevrek” geliyor. Adını ilk kez duyan “Nedir bu?” diye soruyor, duyanlar ise yüzünde minik bir tebessümle “Bizim oralarda çok sevilir” diyor. Gelin, hem verilerle hem de küçük insan hikâyeleriyle “Karagevrek nedir?” sorusunu birlikte açalım. — Karagevrek Nedir? Kısa, Net ve Doğru Tanım “Karagevrek”, Türkiye’de yerel bir sofralık üzüm çeşidinin adıdır. Akademik çalışmalarda Anadolu’nun kimi bölgelerinde yetiştirilen yerli çeşitler arasında anılır; Yozgat’ta yürütülen yakın tarihli araştırmalarda “Karagevrek” yerel üzüm çeşitlerinden biri olarak listelenir. Bu yönüyle “isimlendirilmiş, tanımlanmış, yetiştiriciliği yapılan” bir…
Yorum BırakHüzün Duygusu Ne Demek? Psikolojik Bir Mercekten İnceleme Bir psikolog olarak insan davranışlarını çözümlemeye çalışırken, her bireyin kendine özgü bir duygusal dünyası olduğunu fark etmek kaçınılmazdır. İnsanların yaşadığı duygular, bireysel deneyimlerin ve toplumsal etkileşimlerin bir yansımasıdır. Hüzün, bu duyguların belki de en karmaşık ve derin olanlarından biridir. Peki, hüzün duygusu ne demek? Neden hissederiz, nasıl etkiler bizi ve ne tür psikolojik süreçler bu duyguyu şekillendirir? Bu yazıda, hüzün duygusunun bilişsel, duygusal ve sosyal psikoloji perspektiflerinden nasıl analiz edilebileceğini keşfedeceğiz. Hüzün Duygusu: Bir Tanım ve Genel Bakış Hüzün, kayıp, hayal kırıklığı veya olumsuz bir deneyim karşısında hissettiğimiz derin ve karmaşık bir…
Yorum BırakHoranta Nereden Gelir? Felsefi Bir Deneme Her şey bir yerden başlar. Bu, hem bir gerçeklik hem de bir soru. İnsanın varoluşunu ve toplumların oluşumunu anlamak için, kökenlere inmeye ve başlangıç noktalarını keşfetmeye yönelik bir felsefi ihtiyaç vardır. Peki, kültürel bir pratiğin, bir halk oyununun kökeni ne kadar önemlidir? Horanta, sadece bir halk oyunu olarak değil, aynı zamanda toplumsal yapıları, insan ilişkilerini ve felsefi soruları tartışmak için bir araç olarak değerlendirilebilir. Horanta’nın nereden geldiğini sormak, kültürün ve bireysel anlamın ne kadar iç içe geçmiş olduğunu keşfetmek demektir. Felsefe, her şeyin ötesine geçerek, neden ve neyin var olduğu üzerine düşünmeye yönlendirir. Bir…
8 YorumBazı sorular vardır ki sadece cevabı değil, o cevaba giden yol da bizi değiştirir. “Garipoğlu ailesi zengin mi?” sorusu da tam olarak öyle bir soru… İlk bakışta maddi gücü merak ediyor gibi görünsek de, aslında aradığımız şey çok daha derin: Gücün, servetin ve soyadının insan hayatında nasıl bir ağırlığı olabileceği. Bir akşamüstü başlayan merak: “Garipoğlu ailesi zengin mi?” Yasemin o akşam kahvesini yudumlarken televizyonun alt yazısında bir haber belirdi: “Garipoğlu ailesinden yeni yatırım hamlesi…” Merakla başını kaldırdı. Yıllardır bu ismi duymuştu ama gerçekte kim olduklarını hiç araştırmamıştı. O sırada eşi Murat, pencereden dışarıya bakıp planlı bir tonla konuştu: — “Bu…
4 YorumHipotenüs Kaç Derece? Matematiksel Bir Kavramın Derinliklerine Yolculuk Matematiksel bir kavram olarak hipotenüs, dik üçgenin en uzun kenarıdır ve 90 derecelik açının karşısında yer alır. Ancak bu basit tanımın ötesinde, hipotenüsün anlamı, tarihsel gelişimi ve günümüzdeki uygulamaları, matematiğin evrimiyle paralel bir derinlik taşır. Hipotenüsün Tarihsel Arka Planı Hipotenüs kavramı, antik uygarlıklarda da varlığını göstermektedir. Mısırlılar ve Babilliler, dik üçgenleri kullanarak inşaat ve astronomi gibi alanlarda pratik hesaplamalar yapmışlardır. Ancak bu hesaplamalar, modern anlamda bir teoremden ziyade, deneysel ve uygulamalı bilgiye dayanıyordu. Pisagor Teoremi’nin MÖ 6. yüzyılda Pisagor tarafından sistematik bir şekilde formüle edilmesi, hipotenüsün matematiksel bir kavram olarak kabul edilmesinin…
Yorum Bırak